Ölürken beynimizde neler yaşanıyor?
Sinirbilimci Jimo Borjigin, "ölmenin yaşamın ayrılmaz bir parçası" olmasına rağmen son nefeste beyinde neler olduğu hakkında " hemen hemen hiçbir şey" bilinmediğini fark ettiğinde oldukça şaşırmış.
Borjigin, neredeyse on yıl evvel farelerin beynindeki nörokimyasal salgılar üzerinde çalışma yaparken iki farenin öldüğünü fark ettiğini ve bu sayede tesadüfen beyinlerinin ölüm sürecini gözlemleyebildiğini ifade ediyor.
BBC Mundo’ya konuşan Borjigin, " Farelerden bir tanesi aşırı miktarda serotonin boşalttı. Halüsinasyon mu görüyordu acaba? " diyor ve serotonin maddesinin halüsinasyonla ilişkili olduğuna dikkat çekiyor .
Ruh halini düzenleyen bir hormon boşalımı olan serotonini bu kadar yüksek seviyede görmek Borjigin’de şaşkınlık yarattı:
Ölümün açıklaması
Borjigin, bilim dünyasında kalbi duran bir kişinin öldüğünün kabul edildiğini söylüyor, fakat bu süreçte beyne değil kalbe yöneldiklerini ifade ediyor .
" Bilimsel perspektife göre beyin fonksiyon göstermiyor gibi çünkü kişiden bir yanıt alınamıyor; konuşamıyor, ayakta kalamıyor, oturamıyor "
Beynin aktif kalabilmesi için çok miktarda oksijene ihtiyacı var . Eğer kalp kan dolaşımını sağlamazsa, oksijen de beyine gitmez .
Borjigin, " Sonuç olarak tüm yüzeysel göstergeler beynin artık çalışmadığına ya da en azından hiperaktif değil de hipoaktif olduğuna gösteriyor " diyor.
Beyin ‘ hiper hızda ‘
Borjigin, araştırma grubu ile 2013 yılında yaptığı fareler üzerinde bir çalışmada farelerin kalp durması sonrası çeşitli sinir ileticilerinde yoğun aktivite gözlemlendiğini anlatıyor :
" Serotonin miktarı 60 katına çıktı mutluluk hissi veren bir kimyasal olan dopamin maddesi 40 ila 60 kat çoğaldı. Uyanıklık hissi veren norepinefrin ise yaklaşık 100 kat çoğaldı."
Borjigin’e göre hayvanlar hayattayken bu kadar yüksek seviyeleri gözlemlemek olanaksız.
Ekip 2015 senesinde ölmek üzere olan farelerin kafaları üzerinde bir çalışma daha gerçekleştirdi :
"Her iki durumda da beyin hiperaktif durumda, hiperaktif bir durumdaydı ."
Gama sinyalleri
Borjigin’in ekibi 2023 yılında, hayata tutunma ünitesine ve beyin aktivitesini ölçen cihazlara bağlı, ölmek üzere olan dört hasta üzerinde bir çalışma yaptı.
Yakınlarının kararıyla bu kişileri hayatta tutan solunum cihazları kapatıldı .
İncelemeciler cihazların kapatılmasının ardından hastalardan iki hastanın beyninde yüksek seviyede hareketlilik gözlemledi . Bu, bilişsel işlevin bir belirtisi .
Hastaların zihinlerinde en hızlı beyin dalgaları olan gama sinyalleri de tespit edildi . Gama dalgaları kompleks veri işleme ve hafıza ile bağlantılı .
Hastalardan birinde beynin her iki bölgesindeki temporal loblarda yüksek { aktivite gözlemlendi | hareketlilik gözlemlendi | aktivite